Konuya Fransız Kalmak: Göçmenlikte Dil ve Utanç

Yeni bir ülkede dili bilmemek sadece iletişim kuramamak değil; bazen görünmez olmak gibidir. Bu yazı, göçmenliğin çok da bahsedilmeyen ve görünmez bir duygusu olan utanç üzerine.

Göç ettiğimde kelimeleri biliyordum.
Cümleler kurabiliyordum.
Ama her konuşmayı denediğimde, sanki cümlelerimin eksildiğini hissediyordum.
Sanki ben konuşmuyordum da, cümlelerim benim basitleştirilmiş bir versiyonumu anlatıyordu.

Göçmenliğin bana yaşattığı en yoğun duygulardan biri, anlaşılmama korkusu oldu.
Ve bu korku, zamanla utanca dönüştü. Utanç da sessizlikle göründü.

Utanç Sessizliği Nasıl Başlar?

Dil bilmeme, çoğu zaman hiç konuşamamak ya da çok az cümle kurabilmek gibi görünür.
Ama bir de konuşup da kendini ifade edememek var.

• Ne demek istediğini bildiğin ama o doğru kelimeyi bulamadığın anlar.
• İnsanlar gülerken senin sadece yüzlerine baktığın ve yalandan güldüğün anlar.
• Bir espri yapmaya çalışıp derin sessizliklerle karşılık bulduğun anlar.

Bu anlar birikir.
Ve insan kendini “eksik”, “çocuk gibi” ve en çok da “yalnız” hisseder.

Anlatamamak Kadar, Anlaşılmamak da Zor

Dil sadece bir iletişim aracı değildir.
Aynı zamanda kimliğimizin bir taşıyıcısıdır.
Seni sen yapan deyimlerin, tonlamaların, espri anlayışın kaybolur.

“Komik biriyim ama kimse gülmüyor.”
“Derin biriyim ama cümlelerim yüzeyde kalıyor.”

Bu yüzden dil, göçmenlikte kaybettiklerimizden.

Utancın Bedeni ve Zihni

Utanç yalnızca zihinde kalmaz.

• Yüz kızarması
• Kalp çarpıntısı
• Ağız kuruluğu
• Cümle kurmadan önce gelen suskunluk

Bunlar utancın bedendeki yansımalarından bazıları.
Ve kişi zamanla ya daha az konuşur… ya da kendini daha az gösterir.

Ne Yapabiliriz?

• Hata yapma hakkını benimse: Her insan bir dili öğrenirken hata yapar. Sen eksik değilsin, sadece öğreniyorsun.

• Aksanını bastırma: Aksanın geçmişinin melodisidir. Sahip çıkmaktan korkma.

• Konuşmaktan kaçma: Her susuş, utancını besler ve bu sadece daha çok suskunluğa yol açar.

• Destek al: Dil kaygısı terapide çalışılabilir. Çünkü bu sadece dil değil, aynı zamanda bir kendilik meselesidir.

Kendini ifade edemediğinde değil, anlatmaktan vazgeçtiğinde kaybedersin. Sen hâlâ anlatmaya çalışan birisin. Bu, yolun en kıymetli kısmı. Merak etme, zamanla bu yabancı topraklarda o kelimeler sana ait olacak.